Những căn cứ khoa học chứng minh công dụng tuyệt vời của Đông trùng hạ thảo

Nhắc đến đông trùng hạ thảo là người ta nghĩ ngay đến một loại dược thảo vô cùng quý hiếm cùng với những công dụng tuyệt vời mà nó mang lại cho sức khỏe con người. Những công dụng này được cho là tác dụng của hơn 20 thành phần mang hoạt tính sinh học, chủ yếu là polysaccharid, cordycepin, adenosine, cordycepic acid (D-mannitol) và sterol.

Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi sẽ phân tích từng công dụng thực sự của đông trùng hạ thảo thông qua kết quả nghiên cứu khoa học được đăng trên các trang y khoa uy tín như Webmd và drug.com, cũng như trích nguồn từ cuốn sách “Đông trùng hạ thảo” của GS.TSKH Đái Duy Ban (chủ biên) và TS. Lưu Tham Mưu, NXB Y Học-2009) nhằm mục đích giải đáp rõ hơn các thắc mắc của quý độc giả.

Cải thiện thể chất giúp tăng phong độ vận động thể thao

Theo kết quả thử nghiệm trên chuột được đăng trên tạp chí International Journal of Medicinal Mushrooms vào năm 2016, sau 3 tuần được cho ăn sản phẩm CS-4, những con chuột lâu bị kiệt sức hơn, nghĩa là có cải thiện sức bền vận động ở chuột. Tuy nhiên, các thử nghiệm lâm sàng lại cho thấy tác dụng cải thiện thể chất ở người không đơn giản như vậy, mà phụ thuộc nhiều vào cách sử dụng, ví dụ liều lượng và thời gian sử dụng.

Và vào tháng 01/2017, trên tạp chí Journal of Dietary Supplement đã đăng một nghiên cứu mù đôi (có đối chứng giả dược) chi tiết cho thấy hiệu quả của đông trùng hạ thảo phụ thuộc vào liều lượng cũng như thời gian sử dụng sản phẩm này.

Nghiên cứu chia làm 2 giai đoạn: giai đoạn 1 (có 28 người tham gia trong vòng 1 tuần) và giai đoạn 2 (10 người trong số này tham gia tiếp thêm 2 tuần nữa). Họ được cho dùng tổng cộng 4 gam hỗn hợp nấm có chứa chiết xuất C. militaris mỗi ngày.

Mục đích nghiên cứu chính là đánh giá công dụng của đông trùng hạ thảo khi sử dụng với cùng liều lượng trong thời gian ngắn (1 tuần) và thời gian dài hơn (3 tuần).

Kết quả cho thấy sử dụng hỗn hợp nấm có chứa đông trùng hạ thảo trong một tuần không cải thiện đáng kể so với giả dược. Tuy nhiên, khi tăng thời gian sử dụng lên 3 tuần thì các chỉ tiêu đo lường mức độ oxy hóa khi vận động và thời gian kiệt sức cải thiện đáng kể.

Nhóm nghiên cứu cho rằng khi sử dụng 4 gam mỗi ngày trong 3 tuần có thể có lợi cho khả năng chịu đựng tập thể dục cường độ cao và trì hoãn sự mệt mỏi. Nhưng vẫn cần thêm các nghiên cứu chi tiết hơn để xác định chiến lược dùng thuốc tối ưu với mục tiêu cải thiện hiệu suất tập thể thao, cũng như xem xét ảnh hưởng sức khỏe nếu sử dụng đông trùng hạ thảo với liều cao hơn trong thời gian dài hơn.

Cải thiện tình trạng rối loạn tình dục ở nam giới

Cuốn sách “Đông trùng hạ thảo” của GS.TSKH Đái Duy Ban (trang 32-33) đã đề cập về sự có mặt của acid amin, vitamin, kẽm và các yếu tố khác được tìm thấy ở trong Đông trùng Hạ thảo sẽ làm gia tăng tỷ lệ tinh dịch, tăng lượng tinh trùng, làm tăng chất dịch chứa tinh trùng và làm giảm lượng tinh trùng xấu ở nam giới.

Cũng theo kết quả nghiên cứu đăng trên tạp chí International Journal of Medicinal Mushrooms năm 2008 cho thấy việc duy trì sử dụng đông trùng hạ thảo mỗi ngày, trong vòng 40 ngày có thể cải thiện ham muốn tình dục ở nam giới có ham muốn tình dục thấp và ở người cao tuổi.

Có tác dụng rõ rệt trong việc phục hồi và cải thiện các chức năng quan trọng của thận

Tại trang 28-29 của cuốn sách “Đông trùng hạ thảo” của  GS.TSKH Đái Duy Ban đã chỉ ra rằng  Đông trùng hạ thảo có tác dụng tăng cường chức năng thận là do nó có tác động làm tăng lượng 17-hydroxy-corticosteroit và 17 ketosteroit – hai chất có vai trò quan trọng trong chức năng của thận.

Theo đó, các bệnh nhân suy thận thường có huyết áp cao và protein trong nước tiểu cao, đây là các yếu tố gây nên các triệu chứng mệt mỏi, đau lưng, tê nhức các chi, các khớp, di tinh, liệt dương. Dùng Đông trùng Hạ thảo cho thấy huyết áp giảm và protein trong trong nước tiểu giảm, vì vậy các triệu chứng đi kèm cũng cải thiện hơn.

Hơn nữa, xét nghiệm cho thấy, ở bệnh nhân suy thận, dùng Đông trùng Hạ thảo làm tăng mức độ Superoxid dismutase (SOD). Việc tăng mức độ SOD có 2 tác dụng là: làm tăng khả năng giải phóng oxygen và làm giảm sự oxy hóa làm hại tế bào. Một nghiên cứu đối với 57 người suy thận sử dụng Đông trùng Hạ thảo với liều dùng 4-5g/ngày cho thấy, sau 6 ngày thì 86% bệnh nhân hồi phục chức năng thận so với nhóm đối chứng dùng thuốc khác, chỉ có 45% hồi phục chức năng thận. Thời gian hồi phục ở nhóm sử dụng Đông trùng Hạ thảo cũng được chỉ ra là ngắn hơn nhóm đối chúng.

Còn kết quả của các nghiên cứu sau đây được tổng hợp trên website uy tín WebMD.com

Hen suyễn

Nghiên cứu ban đầu cho thấy nếu chỉ dùng đông trùng hạ thảo có thể làm giảm các triệu chứng hen suyễn ở người lớn. Nhưng ở trẻ em thì không đạt kết quả như vậy: một nghiên cứu ban đầu khác ở trẻ em cho thấy khi dùng đông trùng hạ thảo kết hợp với các loại thảo mộc khác trong vòng 6 tháng thì không thấy cải thiện triệu chứng bệnh.

Bệnh gan

Các bằng chứng khoa học ban đầu cho thấy dùng đông trùng hạ thảo bằng đường uống có thể cải thiện chức năng gan ở những người bị viêm gan B. Tuy nhiên, đông trùng hạ thảo dường như kém hiệu quả hơn so với các loại thuốc bổ sung khác.

Ung thư

Nhiều thí nghiệm trong ống nghiệm và trên động vật đã được thực hiện trên chất chiết xuất từ đông trùng hạ thảo với dung môi ​​nước và ethanol. Các chất chiết xuất này có thể tăng cường hoạt động của cytokine (cytokine là các protein đóng vai trò sứ giả của tế bào giúp định hướng phản ứng miễn dịch của cơ thể) và giúp giảm tăng sinh tế bào khối u, kéo dài thời gian sống.

Các nghiên cứu lâm sàng quy mô nhỏ cho thấy dùng đông trùng hạ thảo có thể cải thiện các triệu chứng (theo báo cáo của bệnh nhân), tăng khả năng chịu đựng sau hóa trị (có thể do chức năng miễn dịch được tăng cường), và giảm kích thước khối u. Các kết quả này được đăng trên tạp chí Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis năm 2006 và tạp chí International Journal of Medicinal Mushrooms năm 2008.

Các bệnh khác

Với các triệu chứng như thiếu máu, rối loạn nhịp thở, nhiễm trùng phổi (viêm phế quản), ho, mệt mỏi, chóng mặt, thường xuyên đi tiểu đêm, rối loạn nhịp tim, Cholesterol cao, rối loạn gan, tăng tuổi thọ, ù tai… cần thêm bằng chứng khoa học để đánh giá công dụng của đông trùng hạ thảo trong chữa trị.

Tóm lại, dù đông trùng hạ thảo đã có lịch sử lâu dài trong đông y, nhưng việc sử dụng chúng cho từng loại bệnh cần phải xét đến liều lượng, thời gian sử dụng, cơ địa của từng cá nhân, loại sản phẩm sử dụng, chất lượng sản phẩm… Bên cạnh những công dụng đã được xác minh, vẫn còn nhiều công dụng của đông trùng hạ thảo cần thêm bằng chứng khoa học.